Obaveštenje o postupku pokretanja zaštite spomenika prirode Miocenski sprud „Tašmajdan“
Na osnovu člana 42. stav 8. Zakona o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS”, br. 36/09, 88/10, 91/10- ispravka, 14/16, 95/18- dr. zakon i 71/21) Ministarstvo zaštite životne sredine obaveštava javnost o postupku pokretanja zaštite prirodnog područja III (treće) kategorije, kao Spomenik prirode Miocenski sprud „Tašmajdan”.
Spomenik prirode „Tašmajdan“ prvi put je zaštićen davne 1968. godine Rešenjem Skupštine opštine Palilula. Zaštitom je tada bio obuhvaćen deo iznad zapadne strane tribine stadiona i bočno, od ulaza u stadion, pa sve do izgrađenog objekta - vodovodnog tunela. Spomenik prirode Miocenski sprud „Tašmajdan” se nalazi u najužem centru Grada Beograda, pripada gradskoj opštini Palilula i predstavlja značajan deo urbanog tkiva grada Beograda.
Spomenik prirode Miocenski sprud „Tašmajdan” proglašava se zaštićenim područjem kao geološki profil izgrađen od organogeno - sprudnih krečnjaka badenske starosti, koji je nastao kao sprud radom crvenih kolonijalnih algi, korala foraminifera i kolonijalnih životinja brioza i sadrži mnogobrojnu fosilnu faunu. Sličan je tzv. lajtovačkom krečnjaku iz Bečkog basena i predstavlja jedan od glavnih facijalnih tipova badenskih naslaga u Panonskom basenu uključujući i okolinu Beograda, i nesporno je da ima veliki naučni značaj. U kontekstu istorijskog razvoja naselja, miocensko-badenski sprud - ostatak kamenoloma, predstavlja jedino materijalno svedočanstvo prethodnog perioda u urbanom razvoju ovog dela Beograda i kao takav ima i kulturno-istorijsku vrednost. Povezanost odseka sa „Lerovim skloništem” iz II Svetskog rata i još uvek neispitanim i nevalorizovanim podzemnim (srednjovekovnim) prolazima daje dodatni značaj zaštićenom prostoru.
Ukupna površina Spomenik prirode Miocenski sprud „Tašmajdan” iznosi 2,46 ha, u državnoj svojini, od čega je u režimu zaštite I stepena 0,12 ha (5,04%), II stepena 0,43 ha (17,58%).i u režimu zaštite III stepena 1,91 ha. (77,38%). Nalazi se na teritoriji grada Beograda, u Ulici Ilije Garašanina broj 28, na području gradske opštine Palilula, katastarska parcela 1953/2 KO Palilula. Ograničen je ulicama Aberdarevom, Ilije Garašanina i Beogradskom, a u pravcu zapada naslanja se na Tašmajdanski park koji izlazi na Bulevar kralja Aleksandra.
Na području Spomenik prirode Miocenski sprud „Tašmajdan” ustanovljavaju se režimi zaštite I (prvog), II (drugog) i III (trećeg) stepena. U režimu zaštite I (prvog) stepena. koji obuhvata najvrednije delove prirodnog dobra sprovodi se stroga zaštita samog prirodnog dobra – spruda kroz maksimalno očuvanje postojećeg stanja, sa zabranom bilo kakvog smanjenja njegove vidne ili ugrađene površine;. U režimu zaštite II (drugog) stepena sprovodi se aktivna zaštita te se mogu izvoditi upravljačke intervencije u cilju restauracije i ukupnog unapređenja zaštićenog područja, bez posledica po primarne vrednosti njihovih prirodnih staništa, populacija, ekosistema, obeležja predela i objekata geonasleđa; obnavljati tradicionalne delatnosti i ograničeno koristiti prirodni resursi na održiv i strogo kontrolisan način. Na području za koji je predviđen režim zaštite III stepena primenjuje se proaktivna zaštita što podrazumeva da se mogu raditi upravljačke aktivnosti u cilju restauracije, revitalizacije i ukupnog unapređenja zaštićenog područja, uređenje objekata kulturno-istorijskog nasleđa i sl.
U skladu sa postupkom vrednovanja, utvrđenim Pravilnikom o kriterijumima vrednovanja i postupku kategorizacije zaštićenih područja („Službeni glasnik RS”, broj 97/15), Spomenik prirode Miocenski sprud „Tašmajdan” ispunjava uslov za proglašenje zaštićenog područja III kategorije – zaštićeno područje lokalnog značaja.
Zavod za zaštitu prirode Srbije je 5.januara 2015. godine dostavio Studiju zaštite Spomenika prirode Miocenski sprud „Tašmajdan” Sekretarijatu za zaštitu životne sredine grada Beograda. Danom postavljanja obaveštenja na internet stranici Ministarstva ispunjeni su uslovi za pokretanje postupka zaštite ovog prirodnog područja, shodno članu 42. stav 7. Zakona o zaštiti prirode prirode.