Na osnovu člana 42. stav 9. Zakona o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS”, br. 36/09, 88/10, 91/10-ispravka, 14/16, 95/18-dr. zakon i 71/21) Ministarstvo zaštite životne sredine obaveštava javnost o postupku pokretanja zaštite prirodnog područja I (prve) kategorije, kao Nacionalni park „Kučaj-Beljanica”.

Nacionalni park „Kučaj-Beljanica“ obuhvata deo planinskog područja istočne Srbije, ograničen sa severa Žagubičkom kotlinom, sa istoka borsko-zaječarskom depresijom, južnu granicu čini planina Rtanj i prevoj Čestobrodica, a zapadnu Velika Morava. Područje Kučaj – Beljanica je najveći krečnjački masiva u Srbiji, sastavljen iz dve odvojene planinske celine - na severu se jasno izdvaja krečnjački blok Beljanice, a na jugu preko doline Resave nadovezuje se prostrana Kučajska površ. Područje Nacionalnog parka „Kučaj-Beljanica“ administrativno se nalazi na teritorijama opština: Despotovac (K.O. Sladaja, K.O. Strmosten i K.O. Jelovac), Žagubica (K.O. Žagubica, K.O. Mali Kamen, K.O. Suvi Do, K.O. Izvarica, K.O. Milanovac i K.O. Krupaja), Bor (K.O. Zlot II i K.O. Zlot V) i Boljevac (K.O. Podgorac I).

Prema Pravilniku o kriterijumima vrednovanja i postupku kategorizacije zaštićenih područja („Službeni glasnik RS”, broj 97/15) Nacionalni park „Kučaj-Beljanica” svrstava se u I kategoriju – međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja. Ukupna površina zaštićenog područja iznosi 45.371,62 ha. Na zaštićenom području utvrđeni su režimi zaštite I, II i III stepena.

Područja pod režimom zaštite I stepena zauzimaju ukupnu površinu od 3.042,77 ha (6,72% ukupno zaštićene površine). Nalaze se na devet izolovanih lokacija unutar prirodnog dobra. Lokaliteti koji su uključeni u ovaj režim zaštite označeni su kao: „Suvi Do“, „Sastav rečica Perast i Male Tisnice“, „Prerast Samar“, „Busovata“, „Južni odsek Beljanice“, „Klisura Resave“, „Klisura Suvaje“, „Vinatovača“ i „Lazarev kanjon“. Područja pod režimom zaštite II stepena zauzimaju ukupnu površinu od 23.213,54 ha (51,16% ukupno zaštićene površine). Nalaze se na tri izolovane lokacije unutar prirodnog dobra. Lokaliteti koji su uključeni u ovaj režim zaštite označeni su kao: „Tisnica“, „Kučaj-Beljanica centar“ i „Dubašnica sa Lazarevim kanjonom“. Područje pod režimom zaštite III stepena zauzima ukupnu površinu od 19.115,31 ha (42,12% ukupno zaštićene površine) i obuhvata teritoriju Nacionalnog parka „Kučaj-Beljanica“ koja nije pod režimima zaštite I i II stepena.

Prema Uredbi o ekološkoj mreži („Službeni glasnik RS”, broj 102/10), područje „Kučaj-Beljanica“,predstavlja deo jedinstvene ekološke mreže Republike Srbije pod rednim br. 46 – „Kučaj-Beljanica”. Veliki diverzitet ornitofaune, kao i prisustvo retkih i ugroženih vrsta ptica, svrstava područje Kučajskih planina i Beljanica, u međunarodno značajno područje za ptice Important Bird Areas IBAs (RS044IBA, RS045IBA). područje Kučaja i Beljanica,se nalazi i u okviru odabranog područja za dnevne leptire Prime Butterfly Areas – PBAs (Lazarev kaljon 19 i Resava 27). Zbog prisustva značajnog broja ugroženih biljnih i životinjskih vrsta i prirodnih staništa koji se nalaze na Rezoluciji 4. i 6. Konvencije o očuvanju evropske divlje flore i faune i prirodnih staništa, prostor Kučajskih planina i Beljanice planina predstavlja EMERALD područje (RS0000043, RS0000047, RS0000055, RS0000061) u okviru međunarodne međunarodne EMERALD mreže.

Prema Pravilniku o kriterijumima vrednovanja i postupku kategorizacije zaštićenih područja („Službeni glasnik RS”, broj 97/15), Nacionalni park „Kučaj-Beljanica“ svrstava se u I kategoriju – zaštićeno područje međunarodnog, nacionalnog odnosno izuzetnog značaja. Zavod za zaštitu prirode Srbije dostavio je 22. decembra 2021. godine Ministarstvu zaštite životne sredine Studiju zaštite Nacionalni park „Kučaj-Beljanica“.

Danom postavljanja obaveštenja na internet stranici Ministarstva ispunjeni su uslovi za pokretanje postupka zaštite ovog prirodnog područja, shodno članu 42. stav 9. Zakona o zaštiti prirode.